Stok ve kasa affı için son hafta!

Torba Yasa’nın son ayağı olan stok ve stoksuzluk affı ile hayali kasa mevcutlarının ve ortaklardan olan alacakların düzeltilmesinde son haftaya girildi. “Kasadaki hayali para” ve “Ortaklardan olan hayali alacakların” affından yararlanmak isteyenler 30 Haziran 2011 Perşembe akşamına kadar başvuru yapmaları gerekiyor.

Af kapsamında;
– İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların kayıtlara alınması,
– Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan mallar için fatura düzenlenerek fiili durumun kayıtlara uygun hale getirilmesi,
– Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükelleflerinin kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan (hayali) kasa mevcutları ile ortaklardan olan alacakların düzeltilmesi,
İşlemleri yapılabilecek.

KAYITLARDA YER ALMAYAN STOKLAR (FATUTRSIZ ALINAN MALLAR)
Faturasız mal bulunduranlara tanınan “stok affı” işletmelere “çok özel” avantajlar sağlıyor.

İşletmede fiilen bulunduğu halde kayıtlarda yer almayan, bir anlamda faturasız olan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar ‘rayiç bedel’ üzerinden tebliğ ekinde yar alan KDV beyannamesi ve eki envanter listesi ile 30 Haziran Perşembe akşamına kadar vergi dairelerine beyan edilerek kayda alınabilecek.

Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler tarafından, aktife kaydedilen emtia için ayrı, makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere pasifte ‘özel karşılık hesabı’ açılacak. Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi halinde vergilendirilmeyecek. Makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrılan karşılık birikmiş amortisman kabul edilecek.
İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydedecekler.
KDV açısından genel orana tabi makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların üzerinden yüzde 10, indirimli orana tabi makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden tabi olduğu oranların yarısı esas alınarak KDV hesaplanacak ve ayrı bir beyanname ile beyan edilerek, 30 Haziran akşamına kadar ödenecek.

Emtia üzerinden ödenen KDV, genel esaslara göre mal ve hizmet teslimleri üzerinden hesaplanan KDV’den indirilebilecek. Makine, teçhizat ve demirbaşlar üzerinden ödenen KDV ise indirim konusu yapılamayacak. Bu tutar, verginin ödendiği yılın gelir ve kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider olarak dikkate alınabilecek. Bu şekilde bildirimde bulunanlar hakkında belgesiz mal bulundurma nedeniyle vergi tarh edilemeyecek ve ceza kesilemeyecek.

Bildirimde bulunacak olanların, 30 Haziran 2011 Perşembe akşamına kadar;

1. KDV stok beyannamesini,
2. Envanter listesini,

Vergi dairesine vermeleri ve hesaplanan KDV’yi de yine 30 Haziran akşamına kadar ödemeleri gerekiyor.

SAĞLANAN AVANTAJLAR NE?

1. Faturasız mal bulundurulduğu için, KDV Yasası 9/2. madde uyarınca, cezalı KDV istenilmeyecek.
2. ÖTV’ye tabi faturasız mallar için beyan edilerek ödenen ÖTV nedeniyle de cezalı ÖTV istenilmeyecek.
3. Beyan edilen faturasız mallar için ödenen KDV indirim konusu yapılabilecek. Ancak makine, teçhizat ve demirbaşlar için ödenecek olan KDV indirim konusu yapılamayacak. Bu tutar, verginin ödendiği yılın gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde, “gider olarak” göz önüne alınacak.
4. Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, aktife kaydettikleri “faturasız mallar” için “özel bir karşılık hesabı” açacaklar. Bu karşılık; ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi durumunda, sermayenin unsuru sayılacak ve vergilendirilmeyecek (Bkz. 6111 sayılı yasa Md.10/2). Daha açık bir anlatımla, beyan edilen stok malın tutarı, ortaklara vergisiz olarak dağıtılabilecek. Bu aşamada yüzde 15 stopaj söz konusu olmayacak. Ortaklar da bu tutarı kişisel gelirleri olarak beyan etmeyecekler.

FİİLEN OLMAYAN STOKLARLAR (FATURASIZ SATILAN MALLAR)
Kayıtlarda olduğu halde işletmede mevcut olmayan mallar için ‘fatura düzenlemek suretiyle’ kayıtlar fiili duruma uygun hale getirilebilecek.

Faturalı olarak alınıp kayıtlara geçen ancak fatura düzenlenmeksizin satılan malların halen stokta gözükmesi nedeniyle oluşan gerçek dışılık, fatura düzenlenerek kayıt ve beyanlara hasılat olarak intikal ettirilmek suretiyle düzeltilebilecek.

Bunun için;
– Kayıtlarda yer alan maliyete aynı türden mallara ilişkin cari yıl kayıtlarına göre tespit edilen gayrisafi kar oranının uygulanması suretiyle bulunan tutarın eklenmesi yoluyla 30 Haziran 2011 tarihine kadar fatura düzenlenecek.
– Düzenlenen fatura, satış işlemi gibi kayda alınacak, malın tabi olduğu oranda KDV hesaplanacak ve Haziran 2011 dönemi KDV beyannamesine dahil edilecek. Satış hasılatı yıllık gelir ve kurumlar vergisi matrahının hesaplanmasında dikkate alınacak.
Bu durumda, söz konusu mallarla ilgili olarak geçmişe yönelik vergi cezası ve gecikme faizi uygulanmayacak.

KASADA OLMAYAN HAYALİ PARALARDAN KURTULMA İMKANI
Belgelendirilemeyen çeşitli ödemeler nedeniyle fiilen kasada olmayan ancak mali tablolarda varmış gibi gözüken paralar ile ortaklardan olan alacaklar beyan edilerek düzeltilebilecek.

Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31.12.2010 tarihli bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan;

– Kasa mevcutlarını ve
– İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarını,

30 Haziran akşamına kadar vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilecekler.
Beyan edilen tutarlar üzerinden hesaplanacak olan yüzde 3 oranındaki vergi de yine 30 Haziran akşamına kadar ödenecek.
Yapılan beyanla ilgili olarak söz konusu tutarların ortaklara dağıtılıp dağıtılmadığına bakılmaksızın kar dağıtımına bağlı vergi kesintisi dahil olmak üzere geçmişe yönelik ilave herhangi bir vergi ve ceza istenmeyecek.

HAYALİ PARALAR
Kurumlar vergisi mükellefi olan anonim ve limited şirketlerde, gerçekte kasada bulunmadığı halde, varmış gibi gözüken 500 bin lira ya da 2-3 milyon lira, hatta daha fazla nakit para olabilmektedir.

Kasadaki gerçek dışı paranın açıklanması şu oluyor; şirket faturasız bazı harcamalar yapmıştır, rüşvet vermiştir, şirkette çalışanların ücreti bordroda düşük gösterilmiş ve aradaki fark açıktan ödenmiştir vs.

İşte bu gibi belgesiz ödemeler, kasayı şişiriyor ve gerçekte olmayan bir para kasada mevcutmuş gibi gözüküyor.

HAYALİ ALACAKLAR
Şirket kasasında gözüken yüksek tutardaki paralar inandırıcı olmayacağı için, o paralar sanki ortaklara borç verilmiş gibi gözükmekte, böyle olunca da “ortaklardan alacaklar” hesabında gözüken tutar, milyonlarca liraya ulaşabilmektedir.Bu tutar da her yıl giderek artmaktadır.

OLAYIN RİSKİ
1. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Yönünden:
Gerek kasadaki hayali paralar gerekse ortaklardan alacaklar, vergi incelemesi sırasında tespit edildiğinde, “örtülü kazanç dağıtımı” yönünden, kurumlar vergisi, yüzde 15 gelir vergisi stopajı, yüzde 18 KDV ve gerçek kişi ortaklar adına “menkul sermaye iradı” yönünden gelir vergisi istenmekte ve vergilerin bir katı “vergi ziyaı cezası” istenebilmektedir.

2. Yeni Türk Ticaret Kanunu Yönünden:
Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun 358 ve 395. maddeleri uyarınca; ortaklar, yönetim kurulu üyeleri ve Kanunu’nun 393. maddesinde sayılan yakınları, şirkete nakit veya ayın olarak borçlanamayacaklar.
Özetle, bu olay artık yasaklanıyor.

YÜZDE 3 VERGİ
Torba Yasa ile getirilen affa göre; kasadaki hayali paralar ve ortaklardan olan net alacaklar, 30 Haziran akşamına kadar beyan edilecek ve aynı süre içinde beyan edilen tutarın “yüzde 3’ü oranında vergi” ödenmek suretiyle, kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar sıfırlanabilecek.

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın konuyla ilgili olarak yayımladığı rehberin 14. sayfasındaki açıklamaya göre; yukarıdaki nakit para ve alacak beyanı nedeniyle, kâr dağıtımına bağlı “vergi kesintisine yönelik” ilave bir vergi istenmeyecek.

Kaynak:
Şükrü Kızılot | Hürriyet
Metin Taş-Sezgin Özcan | Akşam

Derleyen:
Fatih ÇOLAK | S.M. Mali Müşavir
fatih@fatihcolak.net